Een penning vertelt op een handzaam formaat een verhaal. De beide zijden zijn in harmonie en vullen elkaar aan.
Voor deze penning waren de portretten van het echtpaar Nanne Ottema en Grietje Kingma het uitgangspunt.
De woorden die gekozen zijn voor de tekstzijde staan voor het werk van de Ottema-Kingma Stichting. Vergaren is grotendeels voltooid en wordt waar nodig aangevuld. Verdiepen gebeurd door middel van onderzoek en is een voortdurend proces. Dit alles met het oog op Delen. De collectie is ondergebracht in diverse musea en de opgedane kennis wordt gedeeld door middel van publicaties en een uitgebreide database.
De vierkantjes waar binnen de letters van vergaren en verdiepen staan verbeelden het verzamelen zelf. De letter in het vierkant verbeeldt een specifiek deel van de collectie zoals bijvoorbeeld keramiek of zilver.
Bij vergaren liggen de vierkantjes als reliëf op het oppervlak en de letters zijn daarin uitgespaard.
Bij verdiepen liggen alleen de vierkantjes verdiept en rijst de letter daar uit op zoals kennis uit onderzoek. Bij delen gaan de letters, lees collectiestukken, uit het vierkant. Uit hun specifieke verzameling. Ze verspreiden zich, naar musea of als kennis. De letters gaan over de rand van de penning.
Het &-teken is de organische noot aan deze zijde van de penning. Zelf zie ik in dit teken een gebaar van geven of uitdelen.
Met deze vormgeving heb ik willen verbeelden dat de collectie als een groot geheel in beweging is en zich – afhankelijk van tijd en plaats – steeds weer anders toont.
Aan de portretzijde is een vergelijkbare beweging te zien in eveneens drie stappen. Vanuit de statische woorden Ottema-Kingma penning brengen de beide portretten dynamiek en beweging, net als verdiepen en delen.
Alle stukken die Nanne Ottema heeft verzameld zijn met de hand gemaakt. Kunstenaars en ambachtslieden hebben er hun kunnen en liefde in gelegd. Dat is een inspirerende gedachte.
Als beeldhouwer heb ik daar met deze penning op willen aansluiten.
De Ottema-Kingma Stichting
In 1938 richtten notaris Nanne Ottema en zijn vrouw Grietje Kingma een stichting op om hun verzamelingen in onder te brengen: de Ottema-Kingma Stichting (OKS). De OKS ving haar werkzaamheden aan in 1955 na het overlijden van Nanne Ottema en heeft tot doel: ‘De bevordering van kunst en wetenschap, speciaal van al hetgeen van belang is op oudheidkundig-, kunst- en cultuur-historisch gebied, waaronder het dienen van de Heemschut-gedachte in Leeuwarden en in Friesland’.
De stichting zette daarmee de intensieve werkzaamheden voort die Ottema gedurende zijn leven verrichtte. Hij verzamelde voorwerpen omdat hij die als bronnen zag voor de kennis van cultuur. Inmiddels heeft de OKS ruim 35.000 objecten in haar bezit, welke aan talloze musea en erfgoed-instellingen in Friesland in bruikleen zijn gegeven, waaronder het Keramiekmuseum Princessehof en het Fries Museum in Leeuwarden. De OKS verwerft, in navolging van haar oprichter, objecten die van belang zijn voor de openbare collecties in Friesland. Ottema bouwde bovendien een grote kunsthistorische bibliotheek op, die na zijn dood door de OKS actueel is gehouden en in 2012 is overgedragen aan Tresoar, het Fries historisch en letterkundig centrum in Leeuwarden.
Met behulp van de op deze wijze door Nanne Ottema vergaarde kennis deed hij uitvoerig onderzoek naar talloze (deel)aspecten op het gebied van roerend en onroerend erfgoed, waaronder heemschut. Zijn gebruik van de verzamelingen als bronnenmateriaal resulteerde in een groot aantal publicaties in de vorm van artikelen en boeken van zijn hand. In het verlengde hiervan stimuleert de OKS wetenschappelijk onderzoek, ondersteunt ze de totstandkoming van relevante publicaties.
Uit de activiteiten vallen drie elementen te destilleren die gezamenlijk een rode draad vormen: kennis vergaren (verzamelen), kennis verdiepen (onderzoek) en kennis delen (publiceren, collectie ontsluiten en in bruikleen geven). Om het belang van deze drie aspecten uitdrukkelijk te onderstrepen heeft de OKS in 2014 besloten om de Ottema-Kingma Penning in het leven te roepen. Deze erepenning is bestemd voor personen of instellingen die grote waardering verdienen vanwege uitmuntende prestaties met betrekking tot het vergaren, verdiepen en delen van kennis op het gebied van oudheidkunde, kunst- en cultuurhistorie.
De Ottema-Kingma Penning wordt op onregelmatige tijden uitgereikt als er sprake is van prestaties die uitzonderlijk zijn. Daarbij moet worden gedacht aan significante werkzaamheden die de kennis op (deel)onderwerpen fundamenteel verder hebben gebracht, van excellente kwaliteit zijn en waaruit een betrokkenheid blijkt die veel verder gaat dan wat professioneel wordt gevraagd.
De eerste Ottema-Kingma penning is op 14 december 2014 uitgereikt aan prof. dr. Johan R. ter Molen.